اشتباهات رایج در ارزیابی ریسک

اشتباهات رایج در ارزیابی ریسک

مهمترین اشتباهات در هنگام انجام ارزیابی ریسک

آشنایی با اشتباهات رایج در ارزیای ریسک

آن چیزی که می تواند اثربخشی و ارزش علمی مطالعات ریسک در سازمان را کاهش دهد، اشتباهات فردی ارزیابان است. دسته ای از اشتباهات فردی وجود دارند که در بسیاری از متخصیین و مسئولین ایمنی و بهداشت کار و مهندسین HSE رایج است.

این اشتباهات عبارت است از:

• انتخاب متد اشتباه با توجه به هدف ارزیابی ریسک
• نوشتن پیامد بجای خطرات و بالعکس
• در نظر گرفتن احتمال و شدت بدون توجه به کنترلهای موجود
• عدم تهیه چارت خطرات و سیستم کدینگ
• نوشتن یکی در میان خطرات به حالت بالقوه و بالفعل
• استفاده از ماتریس ریسک غیرمرتبط
• عدم آدرس دهی خطرات

 

۱- انتخاب متد اشتباه

یکی از اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت راﯾﺞ، اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺘﺪ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻫﺪف ارزﯾﺎبی رﯾﺴﮏ اﺳﺖ. ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﻬﺘﺮ از ﻣﺘﺪﻫﺎ، ﺗﻮﺻﯿﻪ می ﺷﻮد ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻓﺎﯾﻞ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﯾﺎ ﻫﻨﺪﺑﻮك روش ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را از ﻗﺒﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻫﺪف و ﺳﺎزوﮐﺎر ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎ آﺷﻨﺎ ﺷﻮﻧﺪ. اﻧﺘﺨﺎب ﺗﮑﻨﯿﮏ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﺧﺮوجی اﺷﺘﺒﺎه از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت رﯾﺴﮏ اﺳﺖ.

از مهمترین متدهای ارزیابی ریسک :

• متد FMEA: برای ماشین آلات
• متد JHA: برای مشاغل
• متد HAZOP: برای فرآیندها
• متد ETBA: برای کنترل ها
• متد Wiliam Fine: برای عملیات ها
• متد HAZID: برای فرآیندها

 

۲- ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﺧﻄﺮ و ﭘﯿﺎﻣﺪ

یکی از اشتباهات رایج، نوشتن خطر و پیامد بجای یکدیگر است. این اشتباه به دلیل عدم شناخت و درک مفهوم خطرات در محیط کار است. جهت رفع این مشکل می بایست ارزیاب از جداول تمرینی خطر / پیامد استفاده کرده تا تفکیک مفاهیم در ذهن ایجاد شود.

 – خطر: مواد قابل اشتعال  /  پیامد: سوختگی و جراحات پوستی

 – خطر: اجسام دوار  /  پیامد: له شدگی انگشتان و قطع عضو

 

۳- آنالیز بدون توجه به کنترلها

ﺑﺮﺧﯽ از ارزﯾﺎﺑﺎن ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد ﮐﻨﺘﺮﻟﻬﺎی ﻣﻮﺟﻮد، آﻧﺎﻟﯿﺰ رﯾﺴﮏ را اﻧﺠﺎم می دﻫﻨﺪ. در واﻗﻊ ارزﯾﺎب می ﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ﮐﻨﺘﺮﻟﻬﺎی ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب اﻣﺘﯿﺎز اﺣﺘﻤﺎل و ﺷﺪت اﻗﺪام ﮐﻨﺪ ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ ﺑﺮای آن ﺧﻄﺮ ﻧﺒﺎشد.

اشتباهات رایج در ارزیابی ریسک

 

۴- عدم تهیه چارت خطرات

ﯾﮑﯽ از اﺷﺘﺒﺎﻫﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺮﺧﯽ از ﺧﻄﺮات ﻓﺮاﻣﻮش ﺷﻮﻧﺪ ﯾﺎ ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ و ﺳﺎزﻣﺎن از ﻫﻤﺎن ﺧﻄﺮ ﺣﺎدﺛﻪ ﺑﺒﯿﻨﺪ، ﻋﺪم ﺗﻬﯿﻪ ﭼﺎرت ﺧﻄﺮات و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺪﯾﻨﮓ اﺳﺖ. اﯾﻦ ﭼﺎرت ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﺑﺘﺪا ﮐﻠﮑﺴﯿﻮﻧﯽ از ﺧﻄﺮات اﯾﺠﺎد ﺷﺪه و ﺑﺮای آﻧﻬﺎ ﮐﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﻮد.

 

۵- خطرات بالقوه و یا بالفعل

ﯾﮑﯽ از اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﺑﺴﯿﺎر راﯾﺞ، ﻋﺪم ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﯿﻦ دو ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺑﻮدن و ﺑﺎﻟﻔﻌﻞ ﺑﻮدن ﺧﻄﺮات اﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﺎﻫﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺳﺮدرﮔﻤﯽ ارزﯾﺎﺑﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ﮔﺎﯾﺪﻻﯾﻦ ﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد، ﺧﻄﺮات ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺖ ﻫﻤﮕﯽ در ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و درج ﺷﻮند.

 – خطر بالقوه: اﺟﺴﺎم ﺑﺮﻧﺪه (واﯾﺮ و ﻫﻮک) /  خطر بالفعل: ﮔﯿﺮ ﮐﺮدن اﻧﮕﺸﺖ ﺑﯿﻦ واﯾﺮ و ﻫﻮک

 – خطر بالقوه: مواد قابل اشتعال (تینر) /  خطر بالفعل: حریق ظروف تینر

 – خطر بالقوه: اﺟﺴﺎم پرتاب شونده (صفحه دیسک) /  خطر بالفعل: پرتاب صفحه خورد شده میل سنگ

 

۶- استفاده از ماتریس غیرمرتبط

از اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﺑﺴﯿﺎر راﯾﺞ، اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ رﯾﺴﮏ ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺻﻨﻌﺖ ﯾﺎ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﺧﺎﺻﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. ارزﯾﺎﺑﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ﺧﻄﺮات و ﺣﺪ ﺗﺤﻤﻞ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ و اﯾﺠﺎد ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ رﯾﺴﮏخصوصی سازی شده اقدام کنند.

 

۷- عدم آدرس دهی خطرات

از اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﮐﻠﯿﺪی در ارزﯾﺎﺑﯽ رﯾﺴﮏ، ﻋﺪم آدرس دﻫﯽ ﺧﻄﺮات اﺳﺖ. ارزﯾﺎب ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻌﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﺑﺎ آدرس دﻫﯽ دﻗﯿﻖ، ﻣﺸﺨﺼﺎت و ﻣﻨﺸﺎء ﺧﻄﺮ را ذﮐﺮ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﺻﺪاي ﺣﺎﺻﻞ از ﮐﻤﭙﺮﺳﻮر ﺑﺎ ﺻﺪای ﮐﻮﺑﺸﯽ ﭼﮑﺶ ﭘﻨﻮﻣﺎﺗﯿﮑﯽ آﻫﻨﮕﺮی ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎ و اﺣﺘﻤﺎل ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ دارﻧﺪ.

نمونه خطرات:

• اجسام برنده (کولیس)
• مواد قابل اشتعال (مخزن گازوئیل)
• اجسام پرتاب شونده (صفحه دیسک)
• بخارات محرک (زایلن)
• ارتفاع (داربست)
• سطوح لغزنده (رمپ انبار)
• هل دادن بار(جک پالت)
• سطوح ناپایدار (تخته ریزی داربست)
• فضای بسته (کانال درین)
  
  

مهمترین اشتباهات در هنگام انجام ارزیابی ریسک

 

دانلود فایل PDF آموزش اشتباهات رایج در ارزیابی ریسک از سایت HSEFANS:

---

اشتباهات رایج در ارزیابی ریسک