نجات پرماجرای یک غار
خلاصه خبر : غار «دودزا» یا «زرینغار» که حدود سه سال پیش پرونده توریستی شدن آن بسته شده بود، اینبار گرفتار معدنکاران شده است؛ هرچند دستور توقف موقتی فعالیتهای معدن به مدت دو ماه داده شده است تا وزارت صمت مجوز تعطیلی کامل را صادر کند.
، غار «دودزا» که محلیها آن را «زرینغار» مینامند، در جاده همدان و در ۳۵ کیلومتری شهرستان خدابنده در استان زنجان و در طول محور غارهای علیصدر و کتلهخور واقع شده است. براساس دادههای کاوشگران غارها، دودزا در اسفندماه سال ۱۳۸۴ خورشیدی بعد از وقوع یک زلزله، توسط روستاییها شناسایی و به کارشناسان گزارش شد. در آخرین پیمایش انجامشده، ارتفاع دهانه غار ۲۰۱۱ متر از سطح دریا، طول آن ۴۰۶ و عمق آن ۱۵۴ متر ثبت شده است.
این غار آهکی دارای چند طبقه است که تا کنون دو طبقه آن شناسایی شده و دارای تونلهای فرعی و استالاکتیتها و استالاگمیتها و ستونهای بسیار در گذرگاههای اصلی و قندیلهای مخروطی آویزان از سقفها است که بر اثر داشتن ناخالصی، رنگهای متنوعی به خود گرفته است. در گزارش غارشناسان آمده که قندیلهای «زرینغار» زنده و در حال رشد است. در دالانهای مختلف دریاچههای متعدد شناسایی شده است. کارشناسان میراث فرهنگی هنوز قدمت این غار را تعیین نکردهاند.
جواد نظامدوست ـ عضو انجمن غارنوردی و غارشناسی ـ درباره خطراتی که این غار را تهدید کرده است، به گفت: حدود هفت هشت سال پیش از سوی یکی از مالکان اطراف «زرینغار» مطلع شدیم که میخواهند این غار را توریستی کنند و اجرای آن را هم به مالک زمینهای اطراف سپردهاند. با توجه به توریستی بودن غار کتلهخور و از طرفی با علم به اینکه توریستی کردن زرین غار خرابیهای زیادی را به بار خواهد آورد، توانستیم مالک را توجیه و قانع کنیم که از اجرای این پروژه منصرف شود. ما هم موفق شدیم با استفاده از گزارشهای علمی که شامل اطلاعات زمینشناسی میشد و با کمک محققان زمینشناسی زنجان، حدود سه چهار سال پیش پرونده توریستی شدن این غار را ببندیم.
او افزود: «دودزا» یا «زرینغار» به لحاظ نهشتههای آهکی، بسیار زیبا و تا حدی مشابه غار کتلهخور است که سفرههای آب زیرزمینی متعددی دارد. این ویژگی غار دودزا یا زرین غار را در رنکینگ غارهای درجه یک قرار میدهد که با توجه به مشکلات کمآبی، محافظت از آن در اولویت قرار دارد و بر همین اساس هم، پرونده توریستی شدن آن بسته شد.
این غارشناس ادامه داد: سال ۹۸ در بازدیدی که از این غار داشتیم، متوجه شدیم به دلیل محافظت اهالی و جلوگیری از رفت و آمد بیش از ظرفیت، وضعیت غار به لحاظ افزایش سطح آب، خوب شده است. همچنین متوجه شدیم سرمایهگذاری که میخواست زرین غار را توریستی کند، آن سرمایه را صرف احداث یک مجتمع آبی کرده که علاوهبرکارآفرینی و اشتغالزایی، آورده مالی بهتری هم داشته و اتفاقا به خاطر هدایت سرمایهگذاری از ما تشکر کرد.
نظامدوست گفت: داستان غار دودزا یا زرین غار به اینجا ختم نشد، حدود سه هفته پیش مطلع شدیم دستگاهی جلو دهانه غار درحال نمونهبرداری و برداشت سنگ است. حس خوب اهالی آن منطقه که برای حفاظت از این اثر طبیعی تلاش میکنند، ما را ترغیب کرد که تحقیقات درباره تحرکات اخیر در این غار و مجوزهای صادرشده را آغاز کنیم. از طریق کارگروه غارشناسی کشور و شورای شهر زرینرود پیگیری کردیم، اهالی نیز نامه شکواییهای را به نماینده قوه قضاییه فرستادند که در نهایت، کار سرمایهگذاری که قصد معدنکاوی در آن منطقه را داشت، موقتا متوقف شد.
برداشت خاک و سنگ برای معدنکاوی در حریم زرینغار
شما به انتهای مطلب ‘نجات پرماجرای یک غار’ رسیده اید.
[ این مطلب در بخش محیط زیست و طبیعت سایت مهندسین HSE منتشر شده است. ]